Certificatie binnen de drinkwatersector (privaatrechtelijke activiteit)

Het onderscheid tussen de begrippen ‘normalisatie’ en ‘

In het verleden werd voornamelijk dit begrip gehanteerd. Tegenwoordig wordt ook regelmatig ‘certificering’ gebruikt. Dat geldt ook voor de publiek-rechtelijke regelgeving. Ten behoeve van deze website is voor ‘certificatie’ gekozen. In het verlengde daarvan wordt de aanduiding ‘certificatie-instelling’ gehanteerd en niet voor bijvoorbeeld ‘certificeringsinstelling’ of ‘certificerende instantie’.

‘ is beschreven in een korte notitie.

Certificatie van een product (productcertificatie) of proces (procescertificatie) door een onafhankelijke derde partij (certificatie-instelling) kan worden gezien als een hoge mate van kwaliteitsborging. Deze certificatie is een privaatrechtelijke activiteit. Zie ook de webpagina https://www.kiwa.com/nl/nl/diensten/certificering/wat-is-certificering/

Certificatie en de drinkwatervoorziening

Product- en procescertificatie binnen de drinkwatervoorziening behoort om historische redenen tot de activiteiten van certificatie-instelling Kiwa Nederland (voor een bedrijfsportret, zie vakblad ‘H2O’ nummer 10 van 2013 (pagina 24 tot en met 26). Bij certificatie is het ‘Kiwa Reglement voor Certificatie; Versie 15-10-2017’ van toepassing. Zo nodig is er bovendien de ‘Kiwa-Bezwaarprocedure; Versie 15-10-2017

Beoordelingsrichtlijnen (producten)

Een certificatie-instelling certificeert een willekeurig product op basis van een van kracht zijnde ‘beoordelingsrichtlijn’, een BRL. In zo’n document zijn alle van toepassing zijnde ‘functionele eisen’ (criteria of parameters en bijbehorende beproevingsmethodes met eisen of grenswaarden) vastgelegd. Bij het voldoen aan alle functionele eisen wordt een product gecertificeerd (er wordt een ‘kwaliteitsverklaring’ afgegeven), mede door toezicht van de certificatie-instelling op de kwaliteitsborging bij de vervaardiging van een product.

Beoordelingsrichtlijnen van Kiwa Nederland voor producten in contact met drinkwater bevatten onder ‘Publiekrechtelijke eisen’ een paragraaf ‘Geschiktheid voor contact met drinkwater’ met daarin een gestandaardiseerde tekst waarin wordt verwezen naar de Regeling materialen en chemicaliën drink- en warm tapwatervoorziening:

‘Producten en materialen die in contact (kunnen) komen met drinkwater of warm tapwater mogen geen stoffen afgeven in hoeveelheden die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van de consument of anderszins de waterkwaliteit aantasten. Daartoe dienen de producten en materialen te voldoen aan de toxicologische, microbiologische en organoleptische eisen die zijn vastgelegd in de van kracht zijnde ‘Ministeriële Regeling Regeling materialen en chemicaliën drink- en warm tapwatervoorziening’ (gepubliceerd in de Staatscourant). Dit betekent dat de procedure voor het verkrijgen van een erkende kwaliteitsverklaring, zoals bedoeld in de vigerende Regeling, met positief resultaat dient te zijn afgerond. Producten of materialen, die zijn voorzien van een kwaliteitsverklaring, afgegeven door bijvoorbeeld een buitenlandse certificatie-instelling, mogen ook in Nederland worden toegepast, mits deze kwaliteitsverklaring door de Minister gelijkwaardig is verklaard aan de kwaliteitsverklaring zoals bedoeld in de Regeling.’

Dat betekent bijvoorbeeld dat door Kiwa Nederland gecertificeerde PVC buizen (met een ‘Kiwa Water Mark’) zowel voldoen aan alle functionele eisen volgens de BRL én

Binnen de Nederlandse drinkwater sector is de aanduiding ‘gezondheidskundige aspecten’ gebruikelijk. Binnen de Europese Unie is daarvoor ‘hygienic aspects’ gangbaar. De aanduiding ‘hygiënische aspecten’ zou voor de Nederlandse situatie echter verwarring (kunnen) geven in verband met het ‘hygiënisch werken’ volgens de serie praktijk-codes ‘Hygiënecode Drinkwater’ op het gebied van
1)winning, 2)bereiding, de 3)opslag en het 4)transport en de 5)distributie van (drink)water zonder de toepassing van een desinfectiemiddel.’

goed zijn bevonden. Alle PVC buizen met een dergelijke private kwaliteitsverklaring op basis van de van toepassing zijnde Kiwa-beoordelingsrichtlijn beschikken dus tevens over een erkende kwaliteitsverklaring volgens de Regeling.

Onder ‘Privaatrechtelijke eisen’ van Kiwa-beoordelingsrichtlijnen voor producten in contact met drinkwater is een paragraaf ‘Hygiënische behandeling van producten in contact met drinkwater’ opgenomen, waarin het belang van hygiëne is beschreven:

‘De producent dient over een procedure te beschikking voor het zodanig beschermen van de producten, dat de hygiëne tijdens opslag en transport is gewaarborgd. Daarnaast dient de leverancier de afnemers te informeren over de omgang met de onder certificaat geleverde producten die in contact komen met drink- en warm tapwater in het traject vanaf de aankomst op de bouwlocatie tot en met de realisatie in ingebruikneming. De primaire insteek voor de informatie is de bijdrage aan de bewustwording van het belang van hygiënisch werken als ‘preventie-maatregel’.

Namens de Nederlandse drinkwaterbedrijven is voor Kiwa-beoordelingsrichtlijnen een bijlage opgesteld in verband met ‘hygiënisch verpakken’: Richtlijn voor de bescherming van nieuwe producten voor drinkwatertoepassing tegen verontreiniging. Een en ander is van belang in het kader van Artikel 21 van het Drinkwaterbesluit (en dan met name lid 2 van dit artikel).

Via het Drinkwaterbesluit hebben de Nederlandse drinkwaterbedrijven te maken met een drietal beoordelingsrichtlijnen op het gebied van legionella (publiekrechtelijk van aard dus), waarvan er een niet van certificatie-instelling Kiwa Nederland is. Zie hiervoor https://www.praktijkcodesdrinkwater.nl/opbrengst/legionella/

Verantwoordelijk gremium en samenstelling

Kiwa-beoordelingsrichtlijnen op het gebied van drinkwater vallen onder de verantwoordelijkheid van het College van Deskundigen Waterketen (CWK). De taak van dit College is het vaststellen van de BRL’s en het geven van een aanzet voor mogelijkheden van certificatie. Bij de activiteiten van het CWK is het Kiwa Reglement voor Colleges van toepassing.

Zie ook: https://www.kiwa.com/nl/nl/service/college-van-deskundigen-waterketen/

Technische Adviescommissies (TAC’s)

Onder het CWK functioneert een aantal ‘Technische Adviescommissies’, waarvan elk is belast met een specifieke productgroep. Zowel het CWK als deze commissies zijn zo veel mogelijk samengesteld uit alle belanghebbende partijen: producenten, leveranciers, afnemers en gebruikers (soms ook een of meer adviseurs). Kiwa Nederland verzorgt het secretariaat daarvan. De commissies leveren een belangrijke bijdrage aan de totstandkoming van BRL’s en adviseren het CWK over certificatieregelingen op hun terrein. Net als voor het CWK is voor de commissies het ‘ Kiwa Reglement voor Colleges‘ van toepassing. Voor de invulling van vacatures wordt primair gezocht binnen de belanghebbende groepering. Vertegenwoordigers uit de drinkwatersector worden gezocht via het Kiwa-netwerk, de Contactgroep Normalisatie Drinkwaterbedrijven (CND), het Platform Bedrijfsvoering en het CWK.
De volgende Technische Adviescommissies op het gebied van drinkwater functioneren onder het CWK (dat daardoor een ‘vangnet-rol’ vervult):

Overige certificatie-activiteiten

Naast de activiteiten van certificatie-instelling Kiwa Nederland wordt ook gewezen op enkele activiteiten van de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB, www.sikb.nl), die relevant zijn voor de drinkwatervoorziening.

Vanaf 1 januari 2011 mogen uitsluitend daarvoor door de overheid erkende bedrijven bepaalde typen mechanische boringen uitvoeren. Na certificatie op grond van een SIKB-protocol (bestaande uit een beoordelingsrichtlijn ‘Mechanisch Boren’ (BRL SIKB 2100) met bijbehorend protocol (Protocol 2101), versie 4.0 van 1 februari 2018) kan een erkenning bij de taakgroep Bodem+ van Agentschap NL (Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) worden aangevraagd. Deze taakgroep houdt tevens de lijst met erkende bedrijven bij. Vanuit de Nederlandse drinkwatersector is Ate Oosterhof (Vitens) bij dit SIKB-protocol betrokken.

Ook worden de activiteiten van SIKB op het gebied van het ondergrondse deel van bodemenergiesystemen genoemd. Vanuit de drinkwatersector is daarbij niemand betrokken.