Producten in contact met (drink)water en voorzien van een erkende kwaliteitsverklaring volgens de Regeling
Klik hier voor het overzicht met gecertificeerde producten.
Voor een toelichting op de relevante wet- en regelgeving voor producten in contact met water dat is bedoeld voor de menselijke consumptie ((drink)water) wordt verwezen naar:
- de praktijkcode PCD 12 ‘Wet- en regelgeving in Nederland voor onderdelen van drinkwaterleidingnetten; Een toelichting op de ‘Regeling materialen en chemicaliën drink- en warm tapwatervoorziening’ (versie 1 juli 2017)’ (met name voor op materialen gebaseerde producten);
- § 3.3 ‘Publiekrechtelijke regelgeving’ van hoofdstuk 3 ‘Inleiding chemische veiligheid’ van de praktijkcode PCD 1-1 ‘Hygiënecode Drinkwater; Deel 1: Algemeen’ (met name voor op chemicaliën gebaseerde producten).
Bij het overzicht met gecertificeerde producten wordt voor de volgende drie aspecten gewezen op de onderstaande toelichting:
- Materialen, chemicaliën en middelen;
- Reinigings- en desinfectiemiddelen;
- Producten uit roestvaststaal (RVS).
Materialen, chemicaliën en middelen
Producten worden volgens de titel van de ministeriële Regeling materialen en chemicaliën drink- en warm tapwatervoorziening onderscheiden in ‘materialen’ en ‘chemicaliën’. In Artikel 1 ‘Definities’ van het Drinkwaterbesluit zijn die begrippen als volgt omschreven:
- Materialen: ‘industrieel gevormde vaste stoffen of daaruit samengestelde producten, niet zijnde chemicaliën, die gebruikt worden voor het vervaardigen en verwerken van producten die in contact kunnen komen met te behandelen water of drinkwater en daarbij kunnen worden afgegeven aan dat water’;
- Chemicaliën: ‘stoffen of daaruit samengestelde producten, waaronder biociden, die ten behoeve van de bereiding van drinkwater in contact worden gebracht met te behandelen water of drinkwater, dan wel daaraan worden toegevoegd met het doel een kwaliteitsverandering van dat water te bewerkstelligen;’
Op basis van de begripsomschrijving van ‘chemicaliën’ worden ‘filtermaterialen’ en eigenlijk ook membranen als zodanig gekwalificeerd.
Behalve ‘….. vaste stoffen ….. voor het vervaardigen en verwerken van producten die in contact kunnen komen met ….. drinkwater’ (materialen) en ‘stoffen …..die …… in contact worden gebracht met te behandelen water ….. met het doel een kwaliteitsverandering van dat water te bewerkstelligen’ (chemicaliën) zijn er ook nog producten die weliswaar niet onder deze definities vallen, maar toch op enige wijze worden ingezet bij de drinkwatervoorziening en in contact (kunnen) komen met (drink)water. Het gaat dan om producten die in het overzicht worden aangeduid als ‘middelen’ (in alfabetische volgorde):
- In principe geen contact met (drink)water (in vloeibare vorm):
- boorhulpmiddelen
- corrosie-inhibitors
- curing compounds
- ontkistingsmiddelen
- regeneratiemiddelen (broxozout (natriumchloride) ten behoeve van ionenwisselaars)
- reinigingsmiddelen
- vertinningspasta’s
- vloeimiddelen
- warmteoverdrachtsmedia
- ‘Klein-contactoppervlak producten’ (in vaste vorm, in ieder geval bij het contact met (drink)water):
- afdichtingsmaterialen (voor kleilagen)
- afdichtingsmiddelen (voor metalen schroefverbindingen)
- bentonieten
- betonreparatiemiddelen
- borgingsmiddelen
- glijmiddelen
- injectiemiddelen
- kleibrokjes
- lijmen (voor PVC(-C), epoxy en andere materialen)
- losmiddelen
- smeermiddelen
- soldeermiddelen
- zwelklei
Dergelijke producten worden in het overzicht aangeduid als ‘middelen’.
Reinigings- en desinfectiemiddelen
De Regeling maakt expliciet onderscheid tussen reinigings- en desinfectiemiddelen (de onderdelen 3.5 respectievelijk 3.6 van bijlage A). Reinigings- en desinfectiemiddelen zijn producten om oppervlakken te reinigen respectievelijk te desinfecteren en waarvan het de bedoeling is die na gebruik (bij de realisatie van bijvoorbeeld een reservoir of een leiding) volledig te verwijderen.
Behalve voor het desinfecteren van oppervlakken (met de randvoorwaarde ‘intensief naspoelen met drinkwater na gebruik’) worden desinfectiemiddelen bij de drinkwatervoorziening ingezet voor het desinfecteren van drinkwater zelf (met verbruik, bijvoorbeeld de ‘nadesinfectie’ of ‘noodchloring’) en halffabrikaat (bijvoorbeeld ‘transportchloring’). In het ‘wettelijk gebruiksvoorschrift’ bij de Ctgb-toelating wordt/worden de precieze toepassing(en) vastgelegd en dient expliciet te worden overgenomen in het Kiwa-certificaat.
Voor de bepaling van de grens tussen reinigings- en desinfectiemiddelen is door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) een ‘beslisboom’ vastgesteld, zie achtereenvolgens:
- Ctgb-website
- ‘Leidraad voor de bepaling van de grens tussen reinigingsmiddelen en desinfecteermiddelen (Biociden)’ met op pagina 5 de beslisboom
In tegenstelling tot reinigingsmiddelen dienen desinfectiemiddelen ten behoeve van de drinkwatervoorziening voorafgaand aan een erkende kwaliteitsverklaring over een Ctgb-toelating (een zogenoemd N-nummer) te beschikken. In het Kiwa-certificaat dient de Ctgb-toelating dan wel het N-nummer te worden vermeld.
Producten uit roestvaststaal (RVS)
Volgens onderdeel 4 ‘Stainless steel’ van deel III ‘Steel/iron’ van de positieve lijst van de ‘4MS Initiative’ mogen producten uit RVS materialen volgens de Europese normen NEN-EN 10088-1 ‘Roestvaste staalsoorten – Deel 1: Lijst van roestvaste staalsoorten’ en NEN-EN 10283 ‘Corrosievast gietstaal’ worden toegepast in alle situaties in contact met drinkwater of het daarvoor bestemde water.
Overigens wordt hierbij aangetekend dat het qua toepassing van producten uit ‘metallische materialen’ in de positieve lijst (pagina 2/3, tabel 1 met ‘productgroepen’ daarvan) vooral gaat om onderdelen van leidingen (buizen, fittingen, pompen) in distributiesystemen en/of drink- en leidingwaterinstallaties, hoewel daarin ook wel ‘water treatment works’ worden genoemd. Dit ‘hiaat’ maakt onderdeel uit van de werkzaamheden van de ‘Task Group Minor and Assembled Product Testing’ (TG MAPT) van de ‘4MS Initiative‘.