Praktijkcodes Drinkwater

Er is vooralsnog geen praktijkcode op het gebied van het zuiveringsproces ontharding.

De ontharding van water ten behoeve van de bereiding van drinkwater vindt plaats in korrelreactoren. Op praktijkkennis, ervaring en inzichten gebaseerde tips voor het ontwerp van onthardingsinstallaties zijn vastgelegd en zijn bedoeld ter ondersteuning van ontwerpers. Een brainstorm op basis van de kennis en ervaring van de leden van de voormalige Contactgroep Ontharding in 2007 en eerder opgestelde rapporten (zie onder) heeft geresulteerd in het Kiwa-rapport KWR 08.017 ‘Tips voor het ontwerpen en verbeteren van korrelreactoren; Aangepaste versie 2008’. Het is destijds bedoeld als ‘groei-document’ dat wordt aangepast een aangevuld met nieuwe ervaringen. Tijdens de vergadering van de voormalige Contactgroep Ontharding d.d. 23 april 2014 is vastgesteld dat het als afsluiting van de activiteiten van die groep goed zou zijn het rapport te actualiseren. Die contactgroep is in oktober 2014 opgegaan in de Contactgroep Drinkwatertechnologen.

Voor een adequate karakterisering van de kalkafzettende eigenschappen van drinkwater is een methode beschikbaar, de in 2004 ontwikkelde ‘kookproef’. Voor het voorschrift van deze kookproef, zie hier (versie van mei 2013). Daarbij wordt kalkafzetting in warmwatertoestellen onderscheiden. Behalve via deze proef is er de mogelijkheid om de kalkafzettende eigenschappen van drinkwater te berekenen:

• Berekening via ‘AQUACALC’
  Het computerprogramma AQUACALC is bedoeld voor een snelle berekening van de kans op kalkafzetting en waterbehandelingsopties. Onder meer de parameters Saturatie Index (SI) en Theoretisch Afzetbaar CalciumCarbonaat (TACC) worden berekend.
  Het rapport SWS 97.510 ‘AQUACALC versie 2.0; Handleiding’ (november 1997) is de handleiding van het computerprogramma. Voor de theorie achter de berekening van de TACC en de SI wordt verwezen naar de gebruikershandleiding van TACC90, het rapport SWS 95.505 ‘Handleiding TACC90 versie 1.2’ (mei 1995).
  Uit een enquête bij de Nederlandse drinkwaterbedrijven in het najaar van 2013 is gebleken dat een update van het computerprogramma niet zinvol wordt geacht, aangezien er steeds meer sprake is van een overgang naar het programma PHREEQC (zie onder).
• Berekening via ‘PHREEQC’
  PHREEQC is een programma uit de geochemie dat is bedoeld om evenwichten in water te berekenen, waaronder speciatie en verzadigingsindexen. Het gaat om een uitgebreid programma en bevat vele mineralen naast calciumcarbonaat en zelfs speciatie van metalen met humus- en fulvinezuren. Het programma is in de wetenschappelijke literatuur uitgebreid beschreven en wordt regelmatig bijgewerkt naar de laatste wetenschappelijke inzichten. Ook via dit programma kunnen de TACC en SI (zie boven) worden berekend.
  PHREEQC is vrij te downloaden via http://www.hydrochemistry.eu/downl.html
  Het programma is door Peter de Moel (TUD) toegankelijk(er) gemaakt (via een Excel schil), maar wordt desondanks door insiders niet als gebruiksvriendelijk ervaren.
  Zie ook het boek ‘Geochemistry, Groundwater and Pollution’ van C.A.J. Appelo en D. Postma (2005).

Normen

Bij dit zuiveringsproces gaat het met name om de normen:

• NEN-EN 896 (natriumhydroxide),
• NEN-EN 1018 (calciumcarbonaat),
• NEN-EN 12518 (calciumoxide en –hydroxide),
• NEN-EN 12910 (granaatzand).